کد مطلب:42835 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:482

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

مراد از اهل بيت پيامبر (ص ) در آيه تطهير چه كساني مي باشد ؟ آيا حضرت علي (ع ) وفاطمه (س ) و همسران پيامبر (ص ) را شامل مي شود ؟

هر يك از زنهاي رسول خدا (ص ) در اتاق منسوب به خود زندگي مي كردند, (بيت عايشه ,بيت ام سلمه , بيت زينب و ...) , اما در آيه شريفه آمده است : اهل البيت (ع ) الف و لام ( البيت ) به اصطلاح اهـل ادب , الـف و لام عـهـد اسـت , بـنابراين ( البيت ) يعني بيت معهود, پس اهل بيت اهل همه خـانـه هاي رسول خدا(ص ) را شامل نمي شود, بلكه اشاره به خانه معهود و اهل همان خانه است .از احـاديث زيادي كه در شان نزول آيه وارد شده است ,استفاده مي شود كه بيت معهودخانه ام سلمه بوده كه آيه تطهير در همان جا نازل شده است . در آن بيت , پيامبراكرم (ص ) و حضرت علي (ع ) و زهرا (س ) و امام حسن و امام حسين (ع ) روي يك گليم پشمي نشستند و رسول خدا(ص ) اطراف آن را بـه آنـها پيچيد و آيه تطهير را تلاوت فرمود . در حين نزول آيه جز اين پنج تن كسي در خانه نبود . حتي رسول گرامي اسلام (ص ) به ام سلمه كه صاحب خانه بود اجازه نداد در آن خانه بماند و بـه اوفرمود : برخيز و از اهل بيت من جدا شو .رسول اكرم (ص ) به اين مقدار هم اكتفا نكرد, بلكه خـودش و آنـهـا را در زيـر يـك جـامه خيبري جاي داد و آيه را تلاوت فرمود تا مصداق اهل بيت را مـنحصر كند و راه هرگونه سو استفاده را مسدود سازد و زنان پيامبر(ص ) مدعي نشوند كه ما هم جز اهل بيت هستيم , و چنان به اين موضوع عنايت نشان داد كه وقتي ام سلمه اجازه خواست به زير جـامه داخل شود تا مشمول آيه واقع گردد , رسول اكرم (ص ) جامه را از دستش كشيده و فرمود: بـر جـاي خود باش , تو نيز خوب هستي .در اينكه آيه تطهير درباره پيامبر (ص ) و علي (ع ) فاطمه (س ) و حـسـن و حـسـيـن (ع )نـازل شده است , ترديدي نيست , زيرا احاديث فراواني از شيعه و اهل سنت بر اين مطلب دلالت دارد كه از باب نمونه بعضي از آنها ذكر مي گردد:عايشه مي گويد: بـامدادي رسول خدا (ص ) در حالي كه جامه پشمي سياهي بر دوش داشت ازمنزل خارج شد. پس حسن و حسين (ع ) و فاطمه (س ) و علي (ع ) بر آن حضرت وارد شدند.جامه را بر سرشان افكنده و فرمود : ( انما يريد اللّه ليذهب عنكم الرجس ... ).ابو سعيد خدري نقل مي كند كه رسول خدا(ص ) تا چـهـل روز هر بامداد به در خانه حضرت زهرا (س ) تشريف مي برد و مي فرمود : ( السلام عليكم يا اهـل البيت . انما يريد اللّه ليذهب منكم الرجس اهل البيت ... )رسول خدا (ص ) در واقع از اين عمل چـند منظور داشت : اولا مي خواست قضيه را از صورت عادي خارج ساخته و اصحاب را به اهميت موضوع متوجه گرداند , تا كسي نتواند ادعاكند كه داستان كسا , يك محفل انس خانوادگي بوده اسـت . ثانيا , مي خواست اهل بيت راتعيين فرمايد تا بعدها كسي نتواند بگويد آيه درباره زنان پيامبر نـازل شـده اسـت .ثـالثا , مي خواست جماعتي از اصحاب از قضيه باخبر شوند و براي ديگران نقل كـنـند .از آنجا كه رواياتي كه درباره شان نزول آيه و انحصار آن در پنج ذات مقدس آمده به قدري زياد است كه ذكر همه آنها مستلزم تاليف كتابي مستقل است , در اينجا به علت ضيق مجال تنها به ذكـر نام بعضي از كتاب هائي كه به آن تصريح كرده اند,مي پردازيم . ( منابع همه از اهل سنت است ).1 ـ مـجـمـع الـزوائد, نور الدين علي بن ابي , بكر هيثمي , ج 9, ص 166.2 ـ ابوالعباس الطهراني , ذخـائر الـعـقـبي , ص 21 و تفسير نور الثقلين , ج 4,ص 277, جمعه العروسي الحويزي .3 ـ مناقب خـوارزمي , ص 23.4 ـ مسند, احمد بن حنبل , ج 4, ص 107.5 ـ تفسير الدر المنثور, سيوطي , ذيل آيه تطهير.6 ـ تفسير فخر رازي , ج 6, ص 783.7 ـ صحيح , مسلم , ج 2, ص 331.8 ـ مستدرك علي الـصـحـيـحـين حاكم نيشابوري , ج 2, ص 416.9 ـ تفسير نيشابوري ـ ذيل آيه شريفه تطهير.10 ـ انساب الاشراف , بلاذري , ج 2, ص 104.11 ـ سنن بيهقي , ابوبكر احمد بن حسين بن علي البيهقي , ج 2, ص 150.12 ـ فـضائل الخمسه , ج 2.13 ـ تفسير مراغي , ج 22, ص 7.14 ـ اشد الغابه في معرفه الصحابه , ج 5, ص 521 و ابن اثير الجزري .

---

پاسخ به شبهات اهل سنت
مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما